“Stuur mannen ook maanden met verlof bij geboorte kind”

In Nederland krijgen mannen bij de geboorte van hun kind twee dagen vaderschapsverlof. Vanaf 2019 worden dat er vijf. Als het aan de Europese Unie ligt gaat elk land naar minimaal tien dagen. Nederland stemde tegen deze plannen van de EU. Experimenteel psycholoog bij de Universiteit Utrecht Peter Bos onderzkt de rol van hormonen bij beginnende ouders en is allerminst tegen verruiming van vaderschapsverlof: “Stuur mannen bij de geboorte van hun kind het liefst maanden naar huis. Beter voor beide ouders, én voor het kind.”

Iedereen weet dat veel stress beter vermeden kan worden. Toch is stress op bepaalde momenten in het leven zo goed als onvermijdelijk. Beginnende ouders krijgen er bijvoorbeeld veelal mee te maken. Bos: “Denk alleen al aan babygehuil. Stel mensen bloot aan dat gehuil en je ziet bij hen sterke hormonale responsen. De vraag is dan: hoe reageer je op dat oplopende stressniveau? Uit onderzoek weten we: als je in staat bent om het kind te troosten, dan kun je die hormonen stabiliseren. Dat betekent wel dat je de tijd en ruimte moet krijgen om die ervaring op te doen.”

Bos geeft aan dat vrouwen op het gebied van stressreductie bij babygehuil beter zijn toegerust dan mannen. “Voor een deel is dat biologisch bepaald. Moeders die borstvoeding geven hebben het grootste voordeel: bij borstvoeding komt er bij hen oxytocine vrij, een stressreducerend hormoon.”

Dat biologische verschil is natuurlijk niet om te keren. “Maar het sociale verschil tussen vader en moeder wel”, geeft Bos aan, “daar ligt de te behalen winst. Bijvoorbeeld door mannen evengoed maanden met verlof te sturen als de baby geboren is. Dat geeft winst op zoveel vlakken: meer gelijkheid tussen man en vrouw, ook in zorgtaken. Maar ook in de mogelijkheid om de hechting tussen vader en kind zo snel mogelijk zo goed mogelijk te laten verlopen.”

De sterkste stressrespons is doorgaans waarneembaar bij partners die hun eerste kind krijgen. “Bij hen zie je eerder dat ze niet weten wat ze met die stress aan moeten. En we weten: als mensen onder stress staan, zijn ze minder in staat om empathie te voelen voor partner en kind. Want ze zijn enkel bezig het vege lijf te redden. Eenmaal op dat punt kan er veel misgaan. Tussen ouders onderling. En tussen ouder en kind. Het is zo’n kwetsbare en kritische periode. Reden te meer om mensen, dus ook mannen, rust en ruimte te geven om ervaring op te doen met hun net geboren kind. Bijvoorbeeld in de vorm van maandenlang vaderschapsverlof, zoals dat in veel andere landen allang gangbaar is. Het kan een hoop ellende voorkomen.”

Peter Bos en collega’s uit Nijmegen publiceren binnenkort in het tijdschrift ‘Psychoneuroendocrinology’. In deze studie keken de onderzoekers naar de rol van hormonen van vaders en moeders vlak voor en vlak na de geboorte.