Hoogleraar Judith Masthoff ontwikkelt slimme computersystemen

Hoe kan een computerprogramma je het beste overhalen om te stoppen met roken of om meer te gaan sporten? Argumenten die voor de één werken, werken voor de ander juist averechts. Judith Masthoff, per februari 2018 benoemd tot hoogleraar Interaction Technology bij het departement Informatica, werkt aan computersystemen die zich automatisch aanpassen aan de gebruiker. “Eigenlijk zit ik op het snijvlak van Interaction Technology en Artificial Intelligence”, vertelt Masthoff. “Ik kijk niet alleen naar hoe mensen met een computersysteem omgaan, ik wil er ook voor zorgen dat zo’n systeem zich automatisch aanpast aan de gebruiker.”

Een van de toepassingen voor zo’n systeem is een digitale leraar die zijn lesmethode aanpast aan de leerling. Maar zo’n systeem is ook toe te passen op gedragsverandering: een app die je helpt om zuiniger om te gaan met energie of motiveert om vaker de fiets te pakken. Om de gebruiker op de juiste manier aan te spreken, bouwt het systeem een gebruikersmodel op.

Masthoff: “Sommige mensen zijn gevoelig voor een autoriteitsargument, advies van artsen bijvoorbeeld. Andere gebruikers worden daar juist opstandig van, en dan werkt zo’n strategie dus averechts. Je kunt dan beter een ander soort argument gebruiken, zoals: je bespaart zoveel geld als je niet meer rookt, of als je minder lang onder de douche staat. Of een sociaal argument: je hebt afgelopen maand zoveel meer of minder energie verbruikt dan je buren.”

Een andere toepassing waar Masthoff aan werkt is recommendation systems voor groepen. “Stel, je bent met een vriendengroep en je wil beslissen waar je samen gaat eten. De een houdt van Aziatisch eten, de ander eet graag vegetarisch, een derde mag geen gluten. Wat is dan het best passende restaurant?” Masthoff is ook geïnteresseerd in sequenties van zulke beslissingen: als je met dezelfde groep een volgende keer gaat eten, wat is dan een ideale plek? “Ook zo’n systeem heeft veel toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan muziek in de sportschool. Hoe kun je een playlist van liedjes zo op elkaar laten volgen dat iedereen in de zaal tevreden blijft?”

Om haar onderzoek te testen, doet Masthoff regelmatig gebruikersstudies. “Mensen noemen mijn vakgebied daarom ook wel eens ‘experimentele informatica’. Eigenlijk zit ik heel dicht op sociale psychologie. Ik zie er dan ook erg naar uit om samen te werken met collega’s bij de faculteit Sociale Wetenschappen.” Met haar onderzoek naar gedragsverandering gaat Masthoff ook samenwerken binnen diverse strategische thema’s en focusgebieden, aansluitend bij o.a. duurzamer gedrag (Pathways to Sustainability), geestelijke gezondheid (Dynamics of Youth) en serious games (Game Research).