Prof. dr. Rosemarie Buikema: “We hadden als onregelmatige televisiekijkers natuurlijk wel een globale indruk van de wijze waarop gender en diversiteit in de programmering functioneert maar toen we meer gericht gingen kijken en zowel kwantitatieve als kwalitatieve analyses van de geselecteerde programma’s maakten waren we toch wel weer geschokt over de frequente en structurele mechanismes van in- en uitsluiting. Niet alleen qua aantallen maar ook in de manier waarop politieke minderheden in beeld gebracht worden valt nog veel winst te behalen. Daartoe hebben wij aanbevelingen gedaan.”

Het rapport laat zien dat er stappen zijn genomen om meer ruimte te geven aan niet-dominante groepen in de media, maar dit blijkt vooral effectief op kwantitatief niveau. Een diverse groep aan gasten en presentatoren in beeld brengen is echter niet genoeg.

In dit rapport worden deze patronen gesignaleerd aan de hand van zes tegengestelde posities die de verhaallijn structureren bij zowel fictie als non-fictie: geest vs. lichaam, lineariteit vs. circulariteit (is er vooruitgang in de verhaallijn/ het leven, of loopt men vast), orde vs. chaos, publiek vs. privé, ratio vs. emotie, redder vs. slachtoffer. De eerste term geldt in onze cultuur als de norm en wordt dikwijls belichaamd door mensen uit de dominante groep: bijvoorbeeld de rationeel denkende en handelende co-operatieve en behulpzame mannelijke burger. De niet-dominante groep wordt juist vaker afgebeeld in tegengestelde termen: bijvoorbeeld in het veelvoorkomende beeld van een geëmotioneerde of in een problematische situatie verkerende persoon die wordt gevraagd iets te vertellen over privé-ervaringen. Die problematische situatie wordt geduid en vlot getrokken door een representant van de dominante groep. Dominante groepen komen in beeld  in de rol van expert, degenen die betekenis geven en orde aanbrengen, terwijl de niet-dominante groepen eerder gevraagd worden in de rol van slachtoffer of om het “human interest” aspect van een politiek onderwerp vorm te geven.

Het doorbreken van deze patronen blijkt eerder uitzondering dan regel, volgens Buikema: “Ze blijken hardnekkig en worden -waarschijnlijk onbewust- het model voor hoe je een goed verhaal maakt. Wij hebben er in het rapport op gewezen dat uitzonderingen op die ingeroeste verhaalstructuren mogelijk zijn maar tegelijkertijd ook echt uitzonderingen waren. Interessant genoeg vonden we die onder meer bij De Nieuwe Maan, een programma dat wordt gemaakt door een team waarin ook ex-studenten van ons werkzaam zijn. Dus we hopen dat we met ons onderwijs en onderzoek een bewustzijn creëren van hoe inclusie en exclusie in beeld gebracht worden. En dat we daarmee het draagvlak verbreden voor het financieren van meer inclusieve vormen van verbeelden en nieuws brengen.”